Midden-Oosterse bijzondere collecties

De Midden-Oosterse bijzondere collecties vormen de kern van het gehele spectrum van de Oosterse erfgoedcollecties in de Universitaire Bibliotheken Leiden.

Kostbare handschriften, oude gedrukte boeken, foto’s, archieven en audiovisuele materialen weerspiegelen een half millennium van wetenschappelijk contact met een wereld buiten de Westerse cultuur die maar nauwelijks begrepen werd, vaak als vijandig werd beschouwd maar toch steeds fascinatie opwekte.

In een globale context zijn de collecties niet alleen een rijke bron van originele materialen uit de oosterse wereld, maar ze leveren ook een schat aan informatie op over de ontwikkeling van de westerse wetenschapstraditie tijdens de perioden van het humanisme, de mercantiele expansie, de Verlichting en het kolonialisme.

Religies, talen en culturen

De collecties bevatten ca. 6500 handschriften en een veel groter aantal oude gedrukte boeken van zeer diverse herkomst, zoals het Midden-Oosten en Noord-Afrika, Centraal-Azië en West-China, Zuidoost-Europa en de Joodse wereld. Ze omvatten ook de wetenschappelijke productie van de westerse oriëntalistiek vanaf het begin van de boekdrukkunst tot aan ca. 1950. Het accent ligt vooral op het geschreven erfgoed in de belangrijkste cultuurtalen van de genoemde gebieden: Arabisch, Perzisch, (Osmaans-) Turks en andere Turktalen, met kleinere collecties in het Hebreeuws en Aramees, Syrisch, Ethiopisch, Zuidarabisch, Armeens en Berbertalen. Hoewel islam, christendom en jodendom een krachtig stempel op de collecties drukken, vertegenwoordigen ze desalniettemin de gehele reikwijdte van de menselijke wetenschappelijke belangstelling, van de exacte wetenschappen tot literatuur, geschiedenis en kunst.

Toegang

• Gedrukte boeken – ongeacht taal of publicatiedatum – kunnen worden opgezocht met behulp van de online catalogus. Voor publicaties in niet-westerse schriftsoorten wordt transliteratie in Latijns alfabet gebruikt, maar er wordt nu ook veel moeite gestoken in het maken van titelbeschrijvingen in origineel schrift. Zoekacties kunnen verfijnd worden met criteria zoals publicatiejaar, materiaaltype of taal. Handschriften hebben aanvraagnummers die altijd beginnen met ‘Or.’, gevolgd door een nummer. Ze worden gaandeweg in de online catalogus opgenomen, maar een steeds kleiner wordend aantal kan alleen maar gevonden worden in gedrukte wetenschappelijke catalogi, meestal ingedeeld op basis van taal.
• Gedigitaliseerd materiaal kan gevonden worden via de online catalogus en geraadpleegd via Digital Collections.

Subject guides

De Midden-Oosterse bijzondere collecties zijn onderverdeeld in twee categorieën, niet alleen op basis van geografische maar ook culturele kenmerken. De eerste – en grootste – groep betreft de bijzondere collecties uit de islamitische wereld, met een bijzondere nadruk op het Midden-Oosten en Noord-Afrika; de tweede categorie omvat het Hebreeuws, Aramees, Syrisch en andere semitische talen, Koptisch, Armeens en Judaica. Zie de rechterkant van deze pagina voor beide subject guides.