Op de avond en nacht van 15 september presenteert Leiden zich als kennisstad, tijdens de Nacht van Ontdekkingen. Het thema van dit evenement waarop wetenschap samenkomt met kunst en cultuur is dit jaar tijd.

Hersenwetenschapper Elseline Hoekzema ontvangt een grote Europese subsidie van de European Research Council (ERC). Deze ERC starting grant voor veelbelovende jonge wetenschappers maakt haar onderzoek mogelijk naar de effecten van zwangerschap op de hersenen in detail.

Hoe veranderen aankomende vaders tijdens de zwangerschap? Spelen daarbij hormonen een rol en welke effecten hebben die hormonen op het brein van de aanstaande vader? Wordt u dit jaar of begin 2017 voor het eerst vader? Help ons mee inzicht te krijgen in de effecten van hormonen op het aankomend vaderschap…

Hanneke Hulst bekleedt sinds 1 september de nieuwe Leidse leerstoel ‘Neuropsychologie in gezondheid en ziekte’. Daarnaast wordt Hulst vanaf 1 januari sectievoorzitter bij Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie. ‘GMN is mijn nieuwe honk. Ik ben benieuwd naar de mensen die er werken, wat ze doen en…

Samen met radioprogramma Vroege Vogels gings Leids bioloog Katharina Riebel op zoek naar de eerste vinkenslag van het seizoen. Riebel deed ooit promotieonderzoek naar de zang van de vink: 'Voor mij is het zoiets van: nu begint het voorjaar echt.'

Leids astronoom Elena Maria Rossi is met haar ontdekking van zes supersnelle sterren op NU.nl gekomen. Met behulp van software die de hersenen nabootst, heeft ESA’s Gaia satelliet zes sterren gespot die met hoge snelheid vanuit het centrum van ons sterrenstelsel naar de rand vliegen.

Citizen Scientist Frank Kiwy ontdekte 34 dubbelsterren vanuit zijn achtertuin. Hij staat daarmee dan ook als eerste auteur in het vakblad in The Astrophysical Journal. Astronoom Frans Snik omschrijft de ontdekking als ‘Een mooi resultaat’ in de Volkskrant.

De hersenen van adolescenten reageren sterker op het ontvangen van beloningen. Dat kan leiden tot risicogedrag, maar heeft volgens Leids onderzoek ook een positieve functie: het maakt het leren gemakkelijker. De publicatie in Nature Communications leidde tot veel media-aandacht.

Newsweek heeft een artikel gepubliceerd over Leids onderzoek naar Alzheimer, onder leiding van natuurkundige Lucia Bossoni.

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

Marc Baggelaar van het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek is op donderdag 6 april cum laude gepromoveerd. Zijn proefschrift over het endocannabinoïde systeem in de hersenen is volgens de jury zeer omvangrijk en kwalitatief hoogstaand. ‘Een zeer getalenteerde jonge wetenschapper, die zeker tot de…

Psycholoog Myrthe Jansen deed onderzoek naar de prestatiemonitoring die voortdurend plaatsvindt in ons hoofd. Als mensen met dwangsymptomen een fout maken die anderen benadeelt, vinden ze dat erger dan wanneer ze een fout maken waarmee ze alleen zichzelf benadelen. Jansen promoveert op 16 november.

Een internationaal samenwerkingsverband van hersenonderzoekers van 35 onderzoekscentra – van de VS tot China – waaronder het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC), heeft van meer dan 1400 gezonde vrijwillers resting-state functionele MRI-data verzameld en online beschikbaar gesteld voor on…

Een beproefd medicijn voor de behandeling van ADHD werkt in de hersenen van gezonde niet-actieve personen net andersom dan werd gedacht: het stimuleert de hersenactiviteit niet maar onderdrukt deze juist. Publicatie in The Journal of Neuroscience op 27 juli.

Bij het leren van een vreemde taal blijken er andere neurale processen actief te zijn dan eerder was aangetoond. Een Leids onderzoeksteam ontdekte parallelle maar afzonderlijke bijdragen van de hippocampus en het taalcentrum van Broca in de linkerhersenhelft. Ook de rechterhersenhelft blijkt een belangrijke…

Altijd al eens gewichtloos willen zijn? Dit is je kans! Een Nederlands studententeam gaat in december 2017 experimenten doen tijdens een paraboolvlucht, en ze zoeken nog gezonde vrijwilligers. Je moet wel aan een aantal strenge eisen voldoen, zegt de Leidse teamleider.

Bij het focussen van aandacht spelen de neurotransmitters noradrenaline en acetylcholine een belangrijke rol. Deze vondst van psycholoog Stephen Brown biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek naar hoe gerichte aandacht tot stand komt. Promotie 16 juni.

Hoe kunnen praktijk en theorie elkaar versterken in de neurowetenschappen? Hoogleraar Birte Forstmann spreekt in haar oratie op 2 oktober over het bouwen van interdisciplinaire bruggen tussen cognitieve neurowetenschap en cognitieve modellen. Haar aanpak kan bijdragen aan hersenonderzoek met minder…

Als een kind ongeveer vier is, begint het ineens te begrijpen dat andere mensen denken en dat hun kijk op de wereld vaak anders is dan die van onszelf. Onderzoekers in Leipzig en Leiden zochten uit hoe dat in zijn werk gaat. Publicatie in Nature Communications op 21 maart.

In een mega-analyse scheppen Leidse onderzoekers helderheid in tegenstrijdige resultaten van onderzoek naar sociale angststoornis. Hun internationale studie laat zien dat het voor betrouwbare onderzoeksresultaten van belang is om zo groot mogelijke onderzoeksgroepen te bekijken. Publicatie in NeuroI…

Een verhoudingsgewijs grote hoeveelheid testosteron bij jongens zorgt voor sensatiezucht en roekeloosheid, bij meisjes juist voor meer zelfbewustheid en minder jaloezie en opgekropte woede. Dat is een van de conclusies van de Leidse psycholoog Jiska Peper uit haar Veni-onderzoek naar impulscontrole…

Het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC) houdt op 4 november het publiekssymposium ‘Onzekere tijden: struikelblok of springplank?’, dat de positieve kant van onzekerheid belicht. De bijeenkomst vindt plaats in de Stadsgehoorzaal in Leiden.

Endocannabinoïden - lichaamseigen marihuana – zijn veelbelovende startpunten voor geneesmiddelenonderzoek. Hoogleraar Moleculaire Fysiologie Mario van der Stelt onderzoekt of remming van hun productie ingezet kan worden tegen ontstekingen in de hersenen en de bestrijding van obesitas. Oratie op 19 o…

Onderzoek naar taal levert een schat aan informatie over de mens: onze geschiedenis, verklaring van cultuurverschillen tot de manier waarop we leren. De universiteit deelt haar kennis en passie over het onderwerp op nieuwe manieren, via de MOOC ‘Miracles of Human Languages’ en het webdossier Taaldiv…

De ontvangers van de NWO-Spinozapremie 2017, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding van Nederland, introduceren ieder een groot onderzoekstalent. Wie zijn de toponderzoekers van straks, en wat zijn hun dromen? Topper Eveline Crone tipt talent Lara Wierenga.

In Sociaal Bestek schrijft Marieke Tollenaar haar devies: stress aanpakken? Begin bij het gezin! Ze vertelt over haar onderzoek naar de overdracht van stress van generatie op generatie.

Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt de effecten van hormonale schommelingen op gedrag en hersenen tijdens de levensloop van vrouwen. Met een ERC Consolidator grant versterkt zij met drie PhD’s en een postdoc haar EEG-onderzoek naar de fases waarin meisjes en vrouwen te maken krijgen met sterke hor…

De stof anandamide – vaak aangeduid als lichaamseigen marihuana – blijkt een rol te spelen bij het laten vervagen van herinneringen aan een angstige gebeurtenis. Dat ontdekte een internationaal team onder leiding van Leids scheikundige Mario van der Stelt. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Chemical…

Hoe ontwikkelen de hersenen zich van de geboorte tot en met de adolescentie? En waarom worden jongeren zelf zo karig bedeeld met informatie over hun eigen brein in ontwikkeling? Twee nieuwe websites van het Leiden Institute for Brain and Cognition voorzien in een antwoord.

Sommige jongeren hebben tijdens de adolescentie stabiele beste vriendschappen, anderen wisselen juist vaak van beste vriend. Psycholoog Lisa Schreuders onderzocht hun hersenen, en publiceert erover met Berna Güroğlu en collega’s in Nature Communications. ‘Het lijkt erop dat vriendschappen in je jongere…

Niet alleen eigenschappen van het kind spelen een rol bij de totstandkoming van prosociaal en antisociaal gedrag*, zoals gevonden in eerder onderzoek, ook de situatie kan van invloed zijn. Daarnaast speelt anatomie van de hersenen van het kind een belangrijke rol. Het promotieonderzoek van gezinspedagoog…

Een nieuwe natuurkundige techniek maakt de weg vrij om het gedrag te bestuderen van Aβ-peptide. Het is bekend dat dit eiwit een rol speelt bij Alzheimer, maar voor effectieve medicatie is het nodig om te weten wat het precies doet. Publicatie op 16 maart in Journal of Biological Physics.

Hoe mensen gezichten verwerken en erop reageren, verschilt per persoon. Temperament, context en jeugdervaringen kunnen dit bijvoorbeeld sturen. Het onderzoek van Esther Heckendorf laat zien hoe vroege negatieve ervaringen met een opvoeder reacties op kindergezichten kunnen beïnvloeden. Promotie 17 a…

Het stofje galantamine uit bloembollen kan symptomen van Alzheimer bestrijden. Nadeem Akram onderzocht hoe narcissen dit natuurlijke medicijn optimaal kunnen produceren. Promotie op 24 juni.

Hersenstimulatie en voedingssupplementen zoals tyrosine of tryptofaan lijken veelbelovende opties om de cognitieve prestaties te verbeteren. Dat constateert psycholoog Laura Steenbergen. Maar ze stelt ook dat er meer onderzoek nodig is. Promotie op 16 juni.

Mensen die de afgelopen drie maanden antibiotica hebben gebruikt, letten meer op negatieve gezichtsuitdrukkingen, blijkt uit onderzoek van postdoc Katerina Johnson en universitair docent Laura Steenbergen. Dit kan mogelijk verklaren hoe antibiotica het risico op het ontwikkelen van depressie vergroo…

Regelmatige cannabisgebruikers zijn zich minder bewust van hun eigen fouten. Ook kunnen zij minder goed creatief denken. Dat concludeert psycholoog Mikael Kowal in zijn onderzoek naar de effecten van cannabis. Promotie op 6 oktober.

Wetenschap en maatschappij ontmoeten elkaar in de Leidse Nacht van Kunst & Kennis op 20 september. Maatschappelijke organisaties stellen alvast prikkelende vragen aan onze topsprekers. Unicef Nederland heeft een vraag voor hoogleraar kinderrechten Ton Liefaard.

Tijdens ExpeditieNEXT in Middelburg overhandigden NeurolabNL-jongeren, samen met onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit, een unieke onderzoeksagenda aan NWO-voorzitter Marcel Levi. In de onderzoeksagenda delen jongeren wat zij het liefst over zichzelf en het brein willen…

Eveline Crone verwacht dat de adolescentie een positieve invloed heeft op de sociale ontwikkeling. Zo denkt zij dat adolescenten beter leren samenwerken, delen en helpen. De komende tijd onderzoekt zij deze hypothese met een ERC Consolidator Grant.

Natuurkundigen Lucia Bossoni en Martina Huber krijgen een NWA Ideeëngenerator-subsidie voor onderzoek naar ijzerhoudende nanodeeltjes in het brein. Die houden mogelijk verband met luchtvervuiling en de ziekte van Alzheimer.

Hersenziekten zoals de ziekte van Alzheimer gaan gepaard met opeenhopingen van eiwitten in de hersenen. Maar het verband met de ziekte is niet duidelijk. In het tijdschrift PhysChemPhys publiceren Martina Huber, Enrico Zurlo en collega's een nieuwe methode om het klonteren te volgen.

In Nederland leven meer dan 200.000 kinderen in armoede. Om de schaamte rondom dit onderwerp te doorbreken organiseerde Klokhuis een online Meet Up voor kinderen uit groep 7 en 8 waarbij Presentatrice Tirsa With in gesprek ging met verschillende gasten over het thema Armoede. Gedrags- en neurowetenschapper…

Jongeren besteden heel veel van hun tijd online. Toch weten we nog weinig over hoe dit intensieve (sociale) mediagebruik hun ontwikkeling beïnvloedt. Hersenonderzoeker en Spinozapremie-winnaar Eveline Crone van de Universiteit Leiden beschreef samen met mediapsycholoog Elly Konijn (VU) wat de wetenschap…

Eerder onderzoek toonde al aan dat extreme verlegenheid erfelijk is. Maar omdat ‘verlegenheid’ zo’n breed concept is, is het moeilijk om specifieke genen te vinden. Anita Harrewijn ontdekte bepaalde hersenmaten die hierbij kunnen helpen. Promotie op 18 januari.

Stel: je ziet dat iemand oneerlijk wordt behandeld. Haal je dan meer voldoening uit het helpen van het slachtoffer of het straffen van de dader? Onderzoek van de Leidse psycholoog Mirre Stallen wijst op het laatste. Publicatie in JNeurosci.

Onder de naam BrainTrain trekken onderzoekers van de Universiteit Leiden langs middelbare scholen om adolescenten weerbaarder te maken tegen desinformatie op nieuwsmedia en hun socials. In een bruisende les ontdekken leerlingen hoe makkelijk hun brein is te foppen. ‘Man, ik kreeg een hartaanval.’

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Dit schreven onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden onlangs in Nature Communications.…

Onze jeugdjaren bepalen voor een groot deel hoe we later door het leven gaan. In die eerste paar decennia van ons leven is ons brein volop in ontwikkeling, en dat is terug te zien in ons gedrag. Door te onderzoeken hoe jonge hersenen zich ontwikkelen en hoe kinderen zich gedragen, kunnen wetenschappers…

Hoogleraar Janet Grijzenhout en universitair docent Hannah de Mulder organiseren voorleesmiddagen voor kinderen waar in een andere taal dan het Nederlands wordt voorgelezen. In het Leidsch Dagblad vertellen ze over meertaligheid bij kinderen.