Toen ons burgerlijk wetboek werd gemaakt, waren er nog geen bitcoins of kunstmatige intelligentie. Dat kan voor problemen zorgen.

De Romeinse filosoof en redenaar Marcus Tullius Cicero wordt tot op de dag van vandaag door politici en speechschrijvers gebruikt als intellectueel voorbeeld. Toch was Cicero al in zijn eigen tijd niet onomstreden, zeker niet als staatsman. Classica Leanne Jansen deed onderzoek naar hoe klassieke historici…

Vanaf woensdag 13 juli 2022 zal Leiden 4 dagen lang het Europees wetenschappelijke middelpunt zijn met het grootste interdisciplinaire congres van Europa, het EuroScience Open Forum (ESOF). We spreken met Marja Spierenburg, hoogleraar Anthropology of Sustainability and Livelihood. Naast keynote speaker…

Onder de naam BrainTrain trekken onderzoekers van de Universiteit Leiden langs middelbare scholen om adolescenten weerbaarder te maken tegen desinformatie op nieuwsmedia en hun socials. In een bruisende les ontdekken leerlingen hoe makkelijk hun brein is te foppen. ‘Man, ik kreeg een hartaanval.’

Het interdisciplinaire Kiem-project ‘Violence as a Population Health problem’ heeft geleid tot een plan voor de aanvraag van een grote, nog nader te bepalen, onderzoekssubsidie. De snelkookpansessie, die de kern vormde van het project, bleek zeer effectief.

Hoogleraar Pieter ter Keurs heeft zich zijn hele carrière beziggehouden met verzamelen. Nu gaat hij met emeritaat. ‘Ik hoop dat de aandacht voor verzamelingen blijvend is.’

Waarom en hoe verzamelt de mens? Waarom toont een museum het ene voorwerp wel, en het andere niet? Deze vragen vormen het hart van het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Museums, Collections and Society. Op 5 en 6 juli houdt het programma een conferentie voor wetenschappers en een breed publiek.

Een team van wetenschappers van De Jonge Akademie en het Huygens ING/NL Lab bracht een drie eeuwen oude geur tot leven op basis van een recept van Constantijn Huygens. De geur maakt het verleden meer tastbaar en kan mensen de geschiedenis op een nieuwe manier laten ervaren.

De Engelstalige, interdisciplinaire minor Violence Studies onderzoekt allerlei facetten van interpersoonlijk geweld. Is de minor iets voor elke Leidse student? Deze twee 'collega's zijn ervan overtuigd.

Nederland gaf deze week 478 kunstwerken terug aan Indonesië en Sri Lanka, op advies van een Nederlandse commissie. Terecht, zegt Leids hoogleraar Pieter ter Keurs van het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Museums, Collections and Society. ‘Maar maak wel duidelijk wáárom je iets teruggeeft.’

Verreweg de meeste jongeren zijn veerkrachtig blijkt uit onderzoek naar stress, depressie en angst onder jongeren en het effect van de coronamaatregelen tijdens de pandemie. Daarover publiceren de Leidse onderzoekers Anne Miers en Michiel Westenberg (Ontwikkelingspsychologie), Nadira Saab (ICLON) en…

Stel dat niemand in Nederland nog dierlijke producten zou eten, wat zou er dan gebeuren? En zou het bijdragen aan meer klimaatrechtvaardigheid? Met die denkoefening gaan milieuwetenschapper Jan Willem Erisman en landschapsarchitect Berno Strootman aan de slag. ‘Soms moet je extreem denken om nieuwe…

Nu we weer steeds vaker op kantoor te vinden zijn en het thuiswerkadvies is komen te vervallen, is het van belang om stil te staan bij de keuze om thuis dan wel op kantoor te werken. Velen geven er de voorkeur aan dit af te wisselen.

Wetenschappers, ambtenaren en buurtbewoners kwamen 27 september bijeen om te praten over samenwerking rondom duurzaamheid. Welke resultaten levert dat op? In een groene ‘stadsoase’ in het centrum van Den Haag spraken zij over de energietransitie, bottom-up-initiatieven en burgerwetenschap.

Oratie

Stel je voor: je scant een leeuwendrol of een muizenkeutel en je weet precies wat en hoeveel het bijbehorende dier heeft gegeten. Met behulp van nieuwe DNA-technieken is dit steeds beter mogelijk. Promovendus Kevin Groen testte hoe effectief deze technieken al zijn om het dieet van wilde dieren te o…

Ruimtelijke techniek, zoals virtual reality, kan patiënten helpen die moeite hebben met ruimtelijke cognitie, bijvoorbeeld wanneer zij snel de weg kwijtraken. In haar oratie vertelt neuropsycholoog Ineke van der Ham over het belang van de patiëntbeleving, avatars en de ruimte voor innovatie.

Van het voorspellen van Alzheimer tot de groei van schadelijke bacteriën in water: de algoritmes van psycholoog Marjolein Fokkema zijn toepasbaar in vele disciplines. Ze leveren ook inspiratie voor haar liedjes, theater én levenslessen. Wat drijft deze rockende wetenschapper in de wereld van AI?

Onderzoek naar depressie bij kinderen, Leidse alumni in de Tweede Kamer en een uitzonderlijke afstudeerprestatie van een van onze studenten: wat deze onderwerpen gemeen hebben? Ze staan centraal in onze best gelezen verhalen van 2021.

Met de opkomst van AI heeft de aandacht voor computerlinguïstiek en taalmodellen een enorme vlucht genomen. Maar machines kunnen het nog lang niet alleen af. In haar oratie bepleit hoogleraar Carole Tiberius het belang van onderzoek naar woordcombinaties. ‘We weten een heleboel, maar ook een heleboel…

Vijf docenten van de Universiteit Leiden hebben een Comenius-onderwijsbeurs ontvangen. Hiermee kunnen zij een vernieuwingsproject realiseren.

Het mag inmiddels een Leidse universitaire traditie genoemd worden: de strategische conferentie die ieder jaar eind juni gehouden worden. Zo’n honderd collega’s waaronder de faculteitsbesturen, de wetenschappelijk directeuren, directeuren van de expertise centra en het Bestuursbureau, de medezeggenschap…

‘Een goed gesprek begint met iemand écht zien.’ Die tekst staat op een plaquette die maandagochtend op een 1K Z1E J3 (Ik zie je) bankje werd geschroefd in de binnentuin van Wijnhaven. Het bankje staat symbool voor het bespreekbaar maken van suïcide, depressie en wanhoop.

Ineens een windmolen in je achtertuin? De energietransitie wordt niet door iedereen als eerlijk gezien. Omwonenden moeten beter betrokken worden, betoogt Emma ter Mors, sociaal psycholoog. Als onderzoeker richt ze zich op het identificeren van factoren die de publieke acceptatie van energie-technologieën…

Instanties zoals de VN en de EU moeten meer bevoegdheden krijgen om grensoverschrijdende problemen het hoofd te bieden. Dat staat in een rapport van de Zweedse SNS Democracy Council, waaraan Leids hoogleraar Jan Aart Scholte meeschreef. De onderzoekers schreven ook onderstaand artikel.

Jaarlijks sterven er wereldwijd maar liefst 18 miljard kippen, kalkoenen, varkens, schapen, geiten en koeien zonder dat ze op iemands bord te belanden. Leidse onderzoekers Juliane Klaura, Laura Scherer en Gerard Breeman berekenden dit aantal voor het eerst op wereldwijde schaal. ‘Als we die aantallen…

Onderzoeken én uitvinden, dat is wat betreft Daniël Pijnappels, hoogleraar Cellulaire elektrofysiologie, beide belangrijk voor een wetenschapper.

Bij het Haags Klimaatakkoord zijn 38 klimaatdeals gesloten om toe te werken naar een klimaatneutraal Den Haag in 2030.

Publieke instanties willen graag nieuwe technologie, zoals AI, inzetten om hun primaire processen te versnellen. Daarbij is dikwijls de interne organisatie een groot struikelblok. SAILS-onderzoeker Friso Selten doet daarom onderzoek op het snijvlak van data science en bestuurskunde.

Finland heeft zijn zelfmoordcijfers laten dalen na het eind van de vorige eeuw. Marieke Liem en Leah Prencipe bespreken dit in The Conversation.

Werelden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter interdisciplinair onderzoek. Er gebeurde in 2023 enorm veel binnen de Universiteit Leiden op dat vlak. We doen een kleine, veelbelovende…

TikTok, WhatsApp, Instagram, YouTube: jongeren besteden veel tijd aan social media. Naast de vele voordelen van dit soort platforms, wordt er ook verkeerde informatie en desinformatie verspreid. Het BrainTrain-team heeft een interactief lesprogramma ontworpen dat hierop inspeelt. Het team van vijf masterstudenten…

Kunstmatige intelligentie kan artsen helpen om beelden, zoals MRI-scans, te analyseren. En dat is hard nodig om de druk op zorgpersoneel te verlichten.

De interdisciplinaire minor AI & Society van de Universiteit Leiden brengt studenten en docenten uit allerlei vakgebieden bij elkaar. Samen bekijken ze de impact van AI op de maatschappij. Studenten zijn enthousiast over die samensmelting van werelden.

Wereldwijd worstelen landen en musea met koloniaal erfgoed en restitutie. Op 23 en 24 mei bespreekt een interdisciplinair symposium van de Universiteit Leiden nieuw restitutiebeleid. Hoogleraren Carsten Stahn en Pieter ter Keurs vertellen waarom het evenement interessant is voor onderzoekers, studenten…

Sommige jongeren hebben tijdens de adolescentie stabiele beste vriendschappen, anderen wisselen juist vaak van beste vriend. Psycholoog Lisa Schreuders onderzocht hun hersenen, en publiceert erover met Berna Güroğlu en collega’s in Nature Communications. ‘Het lijkt erop dat vriendschappen in je jongere…

Op 10 juni vond de feestelijke lancering van The Hague Global Futures Hub plaats bij Campus Den Haag, locatie Wijnhaven. Dit initiatief, een samenwerking tussen de Universiteit Leiden en The University of Edinburgh, markeert een belangrijke stap in het gezamenlijk aanpakken van mondiale uitdagingen.

Immigratie en naturalisatie zijn belangrijke thema’s in de komende Nederlandse verkiezingen. Nederland moet zich bewust zijn van het narratief dat het wil vertellen over immigratie, zegt promovendus Hannah Bliersbach. Dat verhaal heeft veel invloed op de relatie tussen ‘nieuwe burgers’ en hun nieuwe…

Velen zagen de VN Summit of the Future als hét moment van de waarheid voor de Verenigde Naties en hun toekomstplannen voor de wereld. Joris Larik, universitair docent internationaal en EU recht, duidt de resultaten.

Congres/symposium, Kenniscafé

De inrichting van schoolpleinen bepaalt mede of kinderen samen spelen. Dat geldt vooral voor de meer kwetsbare leerlingen, zoals kinderen met gehoorproblemen of autisme. Onderzoekers keken of nieuwe speelobjecten groepspatronen doorbreken. Die versterken vooral de positie van populaire kinderen, zo…

Medici kunnen veel repareren, maar ziekte voorkomen of uitstellen is beter. Daarvoor is vaak leefstijlverandering nodig en dat blijkt lastig. Gezondheidswetenschappers Sandra van Dijk (Universiteit Leiden) en Valentijn Visch (TU Delft) doen onderzoek naar de vraag hoe je mensen kunt helpen met gedragsverandering…

Wat als ik word buitengesloten? Helpen apps tegen angst en stress? Hoe blijft mijn brein fit? Het eerste seizoen van de nieuwe podcastserie ‘Breingeheim’ gaat over het thema Samen (veer)Krachtig. Leidse gedragswetenschappers praten met jongeren over hoe je problemen te lijf kunt gaan.

Alle vijf afleveringen van het eerste seizoen van 'Breingeheim' zijn nu te beluisteren op Spotify. Studenten en wetenschappers shuiven aan dezelfde tafel aan om het raadsel van het jongvolwassenbrein te ontrafelen. Wetenschappelijke antwoorden op prangende vragen over of je je brein kan trainen en over…

Workshop

Jongeren enthousiast maken over geschiedenis, dat kan best zonder boeken. Leidse wetenschappers reisden af naar Marokko om samen met scholieren cultureel erfgoed na te bouwen in het populaire videospel Minecraft. Het resultaat: één virtuele veertiende-eeuwse stadspoort – en twintig tieners met meer…

De regie van het internet is volgens Jan Aart Scholte chaotisch. Kunnen we wat leren van deze relatief nieuwe regievorm, waarbij geen duidelijke hiërarchie is?

In september 2024 start de nieuwe minor ‘De (on)rechtvaardige samenleving’. We stelden Judi Mesman een aantal vragen over de nieuwe minor.

De Universiteit Leiden houdt op 30 mei een workshop om samenwerkingen op te starten voor een beter bestuur van de Europese textielexport. Alle stakeholders, zoals gemeenten, verenigingen van textielinzameling en sorteerders, bedrijven en consumentenverenigingen, zijn van harte welkom in Den Haag.

Hoe pas je kunstmatige intelligentie en medische technologie effectief toe? En wat is je rol hierin als arts? Geneeskundestudenten van het LUMC/Universiteit Leiden worden hier in jaar één al op voorbereid.