De wetenschap staat onder druk. ‘Alternatieve feiten’ krijgen steeds vaker het gewicht van waarheid. Wetenschappers laten op 22 april hun stem horen op het Museumplein in Amsterdam. Psycholoog Zsuzsika Sjoerds is mede-organisator van deze March for Science NL en vertelt waarom kennis van waarde is.…

Mensen en bonobo’s tonen opvallende overeenkomsten én verschillen als ze foto’s van soortgenoten zien. Beiden zijn meer geïnteresseerd in foto’s van soortgenoten die emoties vertonen. Maar mensen letten vooral op foto’s van bekenden en bonobo’s op die van onbekende soortgenoten. Dat blijkt uit onderzoek…

Wonderlijke planten, duizelingwekkende patronen en pulserende klanken: Leidse wetenschappers onderzoeken op het festival Lowlands wat de effecten zijn van een virtuele psychedelische trip op lichaam en geest. Waarom is dat mogelijk interessant voor therapieën?

Het Leids Universiteits Fonds (LUF) heeft projectsubsidies toegekend aan Liesbeth van Vliet, Michiel Claessen, Anna van Duijvenvoorde, Laura Steenbergen, Kim de Jong en Franziska Richter. Deze Leidse wetenschappers ontvangen ieder rond de 20.000 euro om hun plannen te realiseren.

Volwassenen die in hun jeugd zijn misbruikt of mishandeld en daardoor kampen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS), kunnen veel baat hebben bij cognitieve gedragstherapie. Dat blijkt uit een studie waaraan 149 patiënten hebben meegedaan. Onderzoeker en promovendus Chris Hoeboer is hoopvol over…

Bernou Melisse schrok van de lange wachtlijsten in Nederland voor eetbuistoornispatiënten. In Saoedi-Arabië was er nog geen onderzoek naar eetstoornissen gedaan. Daarom heeft ze onderzocht hoe mensen met eetbuien beter geholpen kunnen worden in hun eigen werelddeel, Promotie op 13 september.

Het lijkt alsof ze compleet hun eigen weg gaan, maar pubers zijn gevoeliger voor de mening van hun ouders dan ze soms doen voorkomen. Het puberbrein reageert sterk op kritiek of lovende woorden afkomstig van ouders. Dat blijkt uit een onderzoek van een interdisciplinaire onderzoeksgroep van psychologen…

Er worden veel goede afstudeerscripties geschreven door de studenten die hun Leidse geschiedenisopleiding ermee afronden. Alleen de allerbeste scripties worden voorgedragen voor de Fruinprijs: de jaarlijkse prijs voor de beste onderzoeksmaster-, master- of Europaeumscriptie van de Opleiding Geschied…

Cognitieve neurowetenschap geeft ons een inkijkje in onze hersenactiviteit. Daardoor begrijpen we onszelf steeds beter. Of zeggen hersenscans eigenlijk niet zoveel over wie we zijn? Filosofe Annemarie van Stee houdt vier mythes over neurowetenschap en zelfbegrip tegen het licht.

Straattheater, toneel, poëzie en heel veel wetenschap: het Leidse Rapenburg was op zaterdag 16 september het decor voor de vijfde Nacht van Kunst & Kennis. Veel universitaire gebouwen – van oude Sterrenwacht tot Hortus – zetten hun deuren wijd open voor kunstenaars, wetenschappers en hun nieuwsgierige…

Dankzij AI een adequatere diagnose en prognose dan ooit, met minder ingrijpend medisch onderzoek? Wetenschappers uit Leiden, Delft en Rotterdam, werkend op het kruispunt van geneeskunde en techniek, zijn hard op weg. Met kunstmatige intelligentie realiseren imaging-hoogleraren Serge Rombouts en…

Wat gebeurt er in de hersenen van mensen met een psychiatrische ziekte? Met een zwaartekrachtsubsidie van 23.23 miljoen euro gaan wetenschappers uit verschillende vakgebieden de komende tien jaar op zoek naar biologische oorzaken. ‘Door onze krachten te bundelen hopen we de diagnose en behandeling voor…

Promotie

Binnen dit instituut wordt veel gevangenisonderzoek verricht. Detentie is de strengste sanctie die in de strafrechtstelsels van de Europese landen wordt toegepast.

Congres/symposium, Netwerkevenement

Lezing

Loopbaan en solliciteren

Oratie

De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs (NWO) kent ruim 17 miljoen subsidie toe aan het verder ontwikkelen van een Nederlands netwerk voor elektronenmicroscopie (NEMI). Het netwerk bestaat uit vijf UMC’s en acht universiteiten, met Utrecht als coördinator. Vanuit de Universiteit Leiden…

Het is met afstand de beroemdste kat uit de wetenschap: Schrödinger's kat die kan verkeren in een superpositie, een toestand van zowel leven als dood. Totdat je kijkt, want dan 'kiest' de kat een van de twee opties. Leidse natuurkundigen rekenden een experiment door waarmee dit raadselachtige keuzemoment…

Op 5, 6 en 7 oktober 2015 wordt bekend wie de Nobelprijzen krijgen voor fysiologie/geneeskunde, natuurkunde en chemie. Wat betekenen de ontdekkingen van de winnaar voor toekomstig onderzoek en voor de maatschappij? Wat voor onderzoek wordt in Leiden gedaan op het betreffende gebied? Leidse wetenschappers…

Een team onderzoekers is erin geslaagd de meest natuurlijk huidcrème die er bestaat, na te maken. Met behulp van de DUBBLE bundellijnen (Dutch Belgian Beamline) bij de European Synchrotron Radiation Facility (ESRF) in Grenoble waren de onderzoekers in staat de samenstelling en de structuur van vernix…

Een internationaal onderzoeksteam metgedragsbioloog Katharina Riebel als hoofdonderzoeker en twee internationale medewerkers ontving een Human Frontier Science Program (HFSP) beurs voor het hun onderzoeksvoorstel ‘Seeing voices’: the role of multimodal cues in vocal learning.

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Herstel van de natuur op uitgeputte landbouwgrond en in natuurgebieden verloopt moeizaam. ‘Bodemtransplantatie’ kan mogelijk uitkomst bieden. Dat betoogt Martijn Bezemer, hoogleraar Ecologie van Plant-Microbe-Insect interacties. Oratie op 18 december.

Dr. Claartje Levelt, werkzaam binnen LUCL en LIBC, is een internationaal erkend expert op het gebied van de eerste taalverwerving. Ze onderzoekt hoe het taalsysteem van de grond komt bij baby’s en jonge kinderen, wat daarbij de interactie is tussen taalwaarneming en taalproductie en wat voor leermechanismen…

Onderzoekers moeten in een gespecialiseerde omgeving werken zodra ze aan de slag gaan met gevaarlijke bacteriën en virussen. Alleen in laboratoria met een hoog bio-veiligheidsniveau mogen ze deze microben bestuderen. Helaas zijn dure microscopen nodig om de microben goed te bekijken, maar is dat soms…

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Schimmels die groeien in de longen van patiënten. Dat klinkt onprettig, toch? Gelukkig kunnen mensen hier normaal prima mee omgaan, en de infectie zelfstandig verhelpen. Maar als er al andere gezondheidsissues spelen, kan Aspergillose wel schade aanrichten. Zeker als de schimmel resistent is tegen antibiotica.…

Bladetende rupsen blijken hun darmflora sterk te verrijken door het eten van grond. Je ziet zo zelfs effecten van planten die eerder in die grond groeiden als ‘erfenis’ terug in de bacteriën en schimmels in rupsen. Dat schrijven onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en…

Gerrit van Dijk werd op 14 augustus 1939 geboren te Kampen. Hij studeerde Wiskunde in Utrecht waar hij ook promotieonderzoek ging verrichten onder begeleiding van prof. dr. T.A. Springer. Hij verkreeg zijn doctorsgraad in 1969 aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift ‘Spherical functions on the…

Vissenpopulaties in meren en rivieren zijn de afgelopen decennia afgenomen. Dat is waarschijnlijk het gevolg van licht- en geluidsverontreiniging. Met de Horizon Europe-beurs kan ecoloog Hans Slabbekoorn dit onderzoeken en de situatie voor migrerende vissen verbeteren. Daarvoor komt er een zeven meter…

Hoe kunnen we ecosystemen in duinen het beste herstellen? Het project TERRA-Dunes onderzoekt daarvoor de rol van bodemmicroben in de ontwikkeling van natuurlijk duingebied. Het project is nu een nieuwe fase ingegaan: het planten van 412 eikenboompjes gekweekt in verschillende soorten bodems.

Team Leiden zit met het project Antibiotica Gezocht! in de finale van de Academische Jaarprijs 2011. Ter ondersteuning van dit project is er door de Universiteit Leiden voor gekozen om een multifunctionele website op te zetten.

Hoe ontwikkelen de hersenen zich van de geboorte tot en met de adolescentie? En waarom worden jongeren zelf zo karig bedeeld met informatie over hun eigen brein in ontwikkeling? Twee nieuwe websites van het Leiden Institute for Brain and Cognition voorzien in een antwoord.

Gaan hersenaandoeningen als Alzheimer of autisme gepaard met specifieke afwijkingen in de onderliggende communicatienetwerken in de hersenen? Als dat zo is kunnen subtiele veranderingen in die netwerken als marker fungeren voor hersenstoornissen. Neurowetenschapper Serge Rombouts gaat het met een landelijk…

De zoektocht naar nieuwe antibiotica vergemakkelijken. Gilles van Wezel, hoogleraar moleculaire biotechnologie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), wil dit doen door te kijken naar overeenkomsten in het DNA van antibiotica-producerende bacteriën. Van Wezel heeft voor dit onderzoeksproject een ERC…

‘Wat ik aantrekkelijk vind aan het bodemleven, is dat het stuurbaar is,’ verklapt onderzoeker Martijn Bezemer van het Instituut Biologie Leiden (IBL). ‘Dat je kan zeggen: wat wil je? En dat ik de bodem dan kan omtoveren tot iets wat jij nodig hebt. Ten minste, dat dachten we.’

Bodembacteriën kunnen een schat aan antibiotica maken die nieuw voor ons zijn, stelt Gilles van Wezel. Zijn groep ontwikkelde een methode om die onbekende verbindingen snel te identificeren en te produceren. In Chemistry & Biology laten de onderzoekers zien dat de aanpak werkt.

Op donderdag 27 november 2014 verdedigde Laurens Raijmakers zijn proefschrift

De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen. Ohms promoveert dinsdag 3 mei.

Ook in 2024 waren onze collega's van het Instituut Psychologie op verschillende manieren in de media zichtbaar. Bekijk hun mediaoptredens, van NRC tot de Podcast Psycholoog.

Hoe kan de Nederlandse Zandmotor helpen om onze kust op een natuurlijke manier te beschermen? En hoe kan deze kennis en ervaring helpen om kusterosie in Jamaica tegen te gaan? Onderzoekers Alexander van Oudenhoven (Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden) en Arjen Luijendijk (TU Delft) bundelden de…

Hoe leren jonge zebravinken zingen? Een onderzoeksteam onder de leiding van Katharina Riebel heeft een ‘RoboFinch’ ontwikkeld om dat te bestuderen. De afgelopen vier jaar heeft de groep ‘Seeing voices’ de robotvogel ontworpen. En met succes: jonge zebravinken luisteren er vol enthousiasme naar.

Leidse moleculair-celbiologen in de onderzoeksgroep van Annemarie Meijer hebben nieuwe genen ontdekt die specifiek tot expressie komen tijdens de vroege ontwikkeling van macrofagen in de zebravis, waaronder een signaaleiwit dat essentieel is voor de migratie van macrofagen tijdens de immuunreactie op…

Vogels rondom luchthavens zijn agressiever en zingen alsof ze gehoorverlies hebben. Een samenwerking tussen onderzoekers van Manchester Metropolitan University en het Instituut Biologie Leiden heeft tot verrassende resultaten geleid over de impact van antropogeen lawaai op vogels rondom vliegvelden.…

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Een bacterie supersnel bevriezen, om de structuur van buiten en binnen natuurgetrouw in beeld te brengen. Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel kwam speciaal hiervoor naar Leiden: de Universiteit Leiden is een van de weinige instituten wereldwijd waar de benodigde apparatuur beschikbaar is.…

Dove en slechthorende kinderen kunnen, ondanks medische ondersteuning, soms moeilijk meekomen op het schoolplein. Verrassend genoeg vonden twee promovendi bij onderzoek in China en Portugal dat deze kinderen zich emotioneel nauwelijks anders ontwikkelen dan hun horende klasgenootjes.