Dat Tim Meijers uiteindelijk filosoof werd, viel eigenlijk wel te verwachten. Als kind al stelde de universitair docent zichzelf en anderen eindeloos vragen. Nu doet hij dit professioneel aan het Instituut voor Wijsbegeerte van de Universiteit Leiden. Tim Meijers onderzoekt duurzaamheid en rechtvaardigheid…

‘De laatste 30 jaar gaat het slecht met de Europese paling. Een afname van de populatie van meer dan 90% vond plaats. De precieze oorzaken van de teruggang zijn niet bekend’ vertelt Dr. Christian Tudorache. Hij doet onderzoek naar de fysiologische en ecologische omstandigheden waarmee deze diersoort…

Leiden scoort goed bij de Vici's. Onder de 31 Vici-winnaars wier namen NWO begin februari bekendmaakte, zijn vier Leidse wetenschappers. De winnaars zijn: gezinspedagoog Marian Bakermans-Kranenburg, informaticus Peter Grünwald, sterrenkundige Harold Linnartz en hoogleraar Boeddhisme Jonathan Silk.

Prof.dr. Geert de Snoo wordt per 1 september 2012 decaan van de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden. De Snoo volgt prof.dr. Sjoerd Verduyn Lunel op. Momenteel is De Snoo hoogleraar Conservation Biology en tevens directeur bij het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Mensenhandel is veel meer dan het ontvoeren en verhandelen van mensen. Ook daders van arbeidsuitbuiting kunnen bijvoorbeeld voor mensenhandel worden veroordeeld. Criminoloog Masja van Meeteren hoopt de complexiteit van het fenomeen duidelijk te maken door de verschijningsvormen van arbeidsuitbuiting…

Astronomen bij ASTRON hebben met de LOFAR-radiotelescoop een 'bruine dwerg' ontdekt – een zwak object massiever dan Jupiter, maar significant minder zwaar dan de Zon. De ontdekking van het object genaamd Elegast, opent een nieuw pad voor het gebruik van radiotelescopen, namelijk om zwakke objecten in…

Hoe gevaarlijk zijn micro- en nanoplastics? Hebben ze invloed op het milieu? Zijn ze schadelijk voor ons lichaam? Deze vragen kunnen we dankzij Fazel Abdolahpur Monikh eindelijk gaan beantwoorden. Samen met zijn collega’s ontwikkelde hij een methode om plasticdeeltjes van nanoformaat te detecteren en…

Het nieuwe project INFLANET gaat jonge wetenschappers in Europa opleiden tot experts in onderzoek naar ontstekingen. Professor Annemarie Meijer van het Instituut Biologie Leiden coördineert de training.

De theoretische wereld van wiskunde en informatica naar meer toegepaste onderzoeksgebieden brengen. Dat is wat Daan Pelt, universitair docent bij het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS) probeert te bereiken met de methodes die hij ontwikkelt als oplossing voor uitdagingen in beeldv…

Van duiven tot zebravinken. Carel ten Cate bestudeerde vogelgeluiden. En dat niet alleen. Samen met Leidse linguïsten onderzocht hij de parallel tussen vogelzang en taal. Op 9 juni was het afscheidssymposium, als afsluiting van zijn brede carrière. Nou ja, afsluiting? Carel ten Cate is nog niet klaa…

Hoe gaan mensen om met spanningen en stress, veroorzaakt door sociale veranderingen? Om dat te onderzoeken heeft de nationale wetenschapsfinancier NWO het project van de Leidse onderzoeker Daan Scheepers en Naomi Ellemers (Universiteit Utrecht) gehonoreerd. Scheppers: 'Ons ultieme doel is om polarisatie…

Donkere materie vormt ongeveer tachtig procent van de totale massa in het heelal. Toch weten we nog steeds niet precies waarvan het gemaakt is. Astronoom Pavel Mancera Piña gaat op zoek naar antwoorden. Met een Veni-subsidie van NWO en de meest geavanceerde telescopen, waaronder de James Webb Space…

Bernet Elzinga (Klinische psychologie) ontvangt met de Vici-beurs uit de Vernieuwingsimpuls van de nationale wetenschapsorganisatie NWO een van de grootste subsidies voor individuele onderzoekers. Deze subsidie heeft ze gekregen voor haar project 'Unravelling the Impact of Emotional Maltreatment on…

Mensen met beperkingen vinden dat hun expertise over bijvoorbeeld het locked-in-syndroom onvoldoende wordt gehoord. 'Zonde', stelt psycholoog Femke Nijboer, 'want zo missen zorg en industrie een kans op betere producten.'

Aseksuele voortplanting bij vrouwtjeswespen leidt tot een ophoping van genetische mutaties, waardoor hun seksorgaan verschrompelt. De Leidse bioloog Ken Kraaijeveld publiceerde deze ontdekking in Evolution. Zijn onderzoek is een van de eerste experimentele studies naar de gevolgen van aseksuele voor…

Martina G. Vijver is met ingang van 1 december 2017 benoemd tot hoogleraar Ecotoxicologie aan het Centrum voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden.

Het jaar begon zoals alle andere jaren, maar in maart veranderde de hele wereld door het coronavirus. Het werd een jaar dat zeker de geschiedenisboeken ingaat. We vatten het jaar voor je samen in website highlights én in Instagram highlights.

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

De Leidse taalkundigen Alwin Kloekhorst en Alexander Lubotsky deden deze zomer een grote ontdekking. Zij ontcijferden enkele tientallen inscripties op potscherven gevonden in Daskyleion (Noord-West Turkije) als Frygisch en Lydisch, en bewezen daarmee de aanwezigheid van de Frygiërs en Lydiërs in dat…

Sinds 1 augustus 2013 is Damian Pargas als UD economische en sociale geschiedenis verbonden aan het Instituut voor Geschiedenis. Hieronder stelt hij zich voor.

Geneesmiddelen voor volwassenen worden doorgaans gedoseerd per kilo lichaamsgewicht. Deze benadering voldoet niet voor vroeggeborenen, jonge kinderen of mensen met extreme obesitas. Daar is maatwerk nodig. Dat was op 3 december de leidraad van Catherijne Knibbes oratie 'Voorspelbare variatie'. Knibbe…

Hoog boven de zuidpool van de Saturnus-maan Titan verscheen in 2012 plotseling een geheimzinnige wolk. Planeetonderzoekers hebben nu ontdekt dat deze wolk verrassend genoeg bestaat uit zeer giftig blauwzuurijs, dat zich waarschijnlijk heeft gevormd na een snelle en extreme afkoeling van gassen in de…

Zo’n 5000 jaar geleden deelden de mensen van de corded ware-cultuur ideeën over de dood op continentale schaal. Daarin zaten sterke genderverschillen: mannen werden in een internationale stijl begraven, vrouwen lokaal. Dat ontdekte archeoloog Quentin Bourgeois.

Onderzoeker Daniel Curtis van het instituut voor Geschiedenis ontving een VIDI subsidie voor zijn onderzoek ‘Positively Shocking: The Redistributive Impact of Mass Mortality through Epidemic Diseases and Violent Conflict in Early Modern Northwest Europe’. Hij wil weten of ongelijkheid binnen samenlevingen…

Zeven Leidse wetenschappers ontvangen een prestigieuze Vici-beurs. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) bekend.

Hoogleraar Modern Japan Studies Katarzyna Cwiertka kreeg een Vici-subsidie van 1,5 miljoen euro voor haar onderzoeksproject Garbage Matters: A Comparative History of Waste in East Asia. ‘Ik wil iets doen wat anderen niet hebben gedaan.’

Niet alleen de ‘klik’ van een geneesmiddel met het doelmolecuul in het lichaam bepaalt de werking ervan, maar ook de tijd die het geneesmiddel op het molecuul doorbrengt. Leidse onderzoekers gaan met 15 miljoen euro een Europees consortium leiden om vanuit dit nieuwe concept betere medicijnen te mak…

Met haar spannende onderzoek naar strafrechtelijke waarheidsvinding in Europa sleept Linda Geven dit jaar de Gratama Wetenschapsprijs voor jonge talentvolle wetenschappers in de wacht.

Het betreft een leerstoel voor één dag in de week. Daarnaast blijft hij als universitair hoofddocent straf(proces)recht verbonden aan de Vakgroep Strafrecht en Criminologie van de Rijksuniversiteit Groningen.

Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in academische topposities. Dat komt mogelijk door het toegenomen belang van het binnenhalen van onderzoeksfinanciering. Vrouwen scoren hierop vaak slechter dan mannen. Psychologisch onderzoekers Romy van der Lee en Naomi Ellemers onderzochten of dit verschil…

Waterdruppels zweven in een hete pan vanwege het zogenoemde Leidenfrost-effect. Nu hebben natuurkundigen een variatie ontdekt: het Elastische Leidenfrost-effect. Het verklaart waarom hydrogel balletjes op een hete plaat rondspringen en hoge piepgeluidjes maken. Publicatie in Nature Physics op 24 jul…

Veel leden van de P’urhepecha-gemeenschap in Chicago wisten niet eens dat ze op een steenworp afstand van hun eigen historische erfgoed woonden. Onderzoeker Kate Bellamy organiseerde een meeting om ze kennis te laten maken met honderden jaren oude boeken.

Met haar Veni-onderzoek wil onderzoeker Rosanne Baars van het Instituut voor Geschiedenis aantonen dat vrouwen meetelden in de achttiende-eeuwse diplomatieke kringen van het Osmaanse Rijk. ‘Van één vrouw is bekend dat zij de hele ambassade leidde.’

In de afgelopen eeuwen is de wereld radicaal veranderd. Toch zijn culturele stereotypen uit de 17e eeuw nog altijd springlevend en spreken zelfs wetenschappers soms in termen die al eeuwen oud zijn. Waarom doen ze dat? Herman Paul, hoogleraar geschiedenis van de geesteswetenschappen, gaat dit onderzoeken…

De toeslagenaffaire onthulde dat er nog veel te verbeteren valt aan het gebruik van algoritmen door de overheid. Volgens universitair docent Melanie Fink moeten empathie en waardigheid terugkeren bij bestuursorganen. Zij kreeg een Veni-subsidie om dit te onderzoeken.

2023 was voor de faculteit Governance and Global Affairs wederom een jaar vol hoogtepunten en bijzondere momenten. Wat voor jaar het was lees je in dit jaaroverzicht: we nemen je per maand mee langs de belangrijkste momenten en nieuwsberichten.

Het belangrijkste doel is het onderzoeken van de mogelijkheid om het lichaam te leren een soortgelijke fysiologische (autonome, neuro-endocriene of immuunsysteem) en fysieke (b.v. desensibilisatie van hardnekkige lichamelijke symptomen) reactie te laten vertonen op placebomedicatie als op actieve medicatie…

The main aim of this project is to reveal and unravel the invisible histories of the UN, transcending the dominant Western perspective to recover the historical agency of Global South actors. The research will investigate how the UN has both facilitated and limited their role in shaping global order…

Tijdens een symposium ter ere van zijn 60ste verjaardag ontving statisticus Aad van der Vaart de koninklijke onderscheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Collega’s vertellen over zijn betekenis voor de statistiek en over hoe zij hem leerden kennen. ‘De samenwerking met Aad hoort tot de…

Chemicus Sander van Kasteren wil nauwgezet beschrijven hoe ons afweersysteem reageert op vaccins die zijn bedoeld om ziekten als kanker en chronische virusinfecties te bestrijden. Een ERC Consolidator Grant verschaft hem vijf jaar tijd en middelen daarvoor.

Een sterrenstelsel kan groeien door gas uit zijn directe omgeving naar binnen te trekken. Maar astronomen weten nog niet precies hoe dit gebeurt. Sterrenkundige Joop Schaye gaat met een Europese onderzoekssubsidie van 1,5 miljoen euro op zoek naar antwoorden.

Hermen Overkleeft en zijn collega’s Gideon Davies (Universiteit van York) en Carme Rovira (Universiteit van Barcelona) ontvangen een ERC Synergy Grant ter waarde van 9,1 miljoen euro. Samen zullen zij het Carbocentre Synergy-team vormen voor onderzoek naar enzymen die werken op glycans: complexe koolhydraten.…

Een grote beurs voor onderzoek naar ‘machine learning’ algoritmes voor quantumcomputers. Met deze ERC Consolidator-beurs hopen Vedran Dunjko en zijn collega’s te ontdekken welke problemen uit de echte wereld een quantumcomputer sneller kan oplossen dan een normale.

Jonge veelbelovende wetenschappers hebben via het World Economic Forum zelf een ‘code of ethics’ geschreven. Chemicus en medeauteur Sander van Kasteren vertelt over het belang hiervan: ‘We willen laten zien dat wetenschappers morele wezens zijn, die ook deel uitmaken van de maatschappij.’

Ontwikkelingspsycholoog Anna van Duijvenvoorde heeft de Heineken Young Scientist Award 2020 in het domein Social Sciences ontvangen van Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW), voor haar onderzoek naar de ontwikkeling van het brein en het gedrag in jongeren.

De Leidse Sterrewacht heeft een nieuwe hoogleraar aangesteld. Serena Viti zal één van de stoelen Moleculaire Astrofysica bekleden. Met haar nieuwe onderzoeksgroep wil ze verschillende onderzoekstechnieken combineren om de geheimen van zowel nabije als verre sterrenstelsels te ontrafelen. ‘Mijn belangrijkste…

Hoe ontstaan sterren en planeten? Is er leven mogelijk buiten de aarde? Dit onderzoekt hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. Voor haar baanbrekende werk krijgt ze de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica: 1.000.000 dollar en een gouden medaille.…

In diverse Afrikaanse landen hebben traditionele leiders weer meer macht gekregen. Politici en bedrijven krijgen via hen toegang tot waardevolle grond, dikwijls ten koste van de bevolking. Dat stelt hoogleraar Recht, bestuur en ontwikkeling Janine Ubink in haar oratie op 25 januari.

'Ik hoop bij te dragen aan een beter begrip van sociale dilemma's waar we voortdurend mee te maken hebben, zoals de dilemma's die ontstaan bij klimaatverandering of de huidige pandemie', zegt sociaal- en organisatiepsycholoog Jörg Gross over zijn Starting Grant van de European Research Council (ERC)…

Eiwitten in de membranen van een cel laten zich notoir moeilijk onderzoeken. Vandaar dat oppervlaktefysicus Tjerk Oosterkamp en collega’s hard werken aan een nieuwe techniek om ze zichtbaar te maken. Vandaag publiceren de fysici in Nature over het ‘eerste licht’ van hun nieuwe microscoop.