Documentaire restauratie elfde-eeuws Arabisch handschrift – De Materia Medica
Waterschade, oude restauraties en kopervraat in sommige illustraties. De Materia Medica heeft in de loop van de eeuwen heel wat meegemaakt. Het manuscript dateert uit jaar 1083 na Chr. en is één van de oudste geïllustreerde Arabische manuscripten ter wereld. Door het intensieve gebruik was De Materia Medica niet meer in goede conditie. In 2022 is het manuscript uitgebreid gerestaureerd, met steun van ProParte, de vereniging van hoogleraren van de Universiteit Leiden, hun echtgenoten en partners.
In de documentaire laat restaurator Godelieva van der Randen uitgebreid zien hoe de restauratie van De Materia Medica stapsgewijs is uitgevoerd. Met Arnoud Vrolijk, conservator Midden-Oosterse handschriften en oude drukken, en restaurator Karin Scheper gaat zij in op de verschillende keuzes die voorafgaand en tijdens de restauratie zijn gemaakt. Daarnaast laat Godelieva zien welke werkzaamheden zijn uitgevoerd om dit belangrijke en veelgevraagde manuscript met zijn talrijke kleurige, veelal botanische, illustraties weer beschikbaar te kunnen maken voor tentoonstellingen wereldwijd.
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofHet manuscript
De Materia Medica (Or. 289) – officieel Kitab al-hashaʾish fi hayula al-ʿilaj al-tibbi genaamd – is een rijk geïllustreerd handboek over de toepassing van kruiden en planten in medische behandelingen. Het is een Arabische vertaling van Peri hyles iatrikes van de Griekse arts Pedanius Dioscurides uit de eerste eeuw na Chr. Het werk werd in de negende eeuw via het Syrisch vanuit het Grieks naar het Arabisch vertaald door Hunayn ibn Ishaq (810-873). Deze vertaling werd enigszins herzien door Husayn ibn Ibrahim al-Natili in 990-991. Het huidige manuscript werd gekopieerd in Samarkand in het huidige Oezbekistan, op een maandag in februari 1083 tijdens de vastenmaand Ramadan. Het werk werd aangeboden aan de heerser van Samarkand. De Materia Medica werd vele eeuwen later verworven door oriëntalist en diplomaat Levinus Warner (1619-1665) en bij zijn overlijden nagelaten aan de Universiteit Leiden.
Digital Collections
De Materia Medica is voor iedereen online raadpleegbaar in Digital Collections van de Universitaire Bibliotheken Leiden. Zowel de versie met de nu herstelde volgorde van de bladzijden als de voorgaande versie met de oude, verstoorde volgorde zijn allebei beschikbaar.