Online boekensalon Slavernij in de Oost en de West
Op donderdag 24 maart zijn Karwan Fatah-Black, universitair hoofddocent koloniale geschiedenis, Alicia Schrikker, universitair hoofddocent algemene geschiedenis, en Carl Haarnack, oprichter van Buku – Bibliotheca Surinamica, te gast in de online boekensalon van Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). Hoofdconservator Garrelt Verhoeven gaat met hen in gesprek over de boeken 'Slavernij en beschaving Kleine geschiedenis van een paradox', 'De vlinders van Boven-Digoel' en 'Slaven en vrijen onder de Nederlandse wet' die ze recent hebben geschreven danwel bezorgd. Conservatoren van de UBL presenteren tijdens de boekensalon bijpassende stukken uit de Bijzondere collecties.
Deelnemen boekensalon
De online boekensalon begint donderdag 24 maart om 20.30 uur en is op deze pagina te volgen. Aanmelden voor de boekensalon is niet nodig. U hoeft alleen het geluid van uw apparaat aan te zetten.
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website of
Slavernij en beschaving Kleine geschiedenis van een paradox
Weinig historische onderwerpen zorgen voor meer discussie dan het slavernijverleden. Waarom is er debat over iets waar iedereen tegen is? Waarom worden beelden van slavenhandelaren van hun sokkel getrokken terwijl de slavernij allang is afgeschaft? En hoe komt het dat in onze huidige samenleving nog steeds miljoenen mensen onvrij zijn? In Slavernij en beschaving onderzoekt Karwan Fatah-Black hoe het denken over slavernij zich door de eeuwen heen heeft gevormd. Zijn analyse begint in de klassieke oudheid, voert de lezer van de islamitische wereld naar onze eigen geschiedenis en leidt tot een ontluisterende conclusie: meer dan we willen toegeven zijn denkpatronen uit de koloniale tijd tegenwoordig nog altijd aanwezig. Met dooddoeners en vergoelijkingen gaan we het echte gesprek uit de weg. Het wordt tijd om de ambities van de afschaffers van weleer nieuw leven in te blazen en de doorwerking van deze geschiedenis onder ogen te zien. Slavernij en beschaving van Karwan Fatah-Black is een prikkelende, scherpe kijk op onze omgang met het slavernijverleden.
De vlinders van Boven-Digoel
In De vlinders van Boven-Digoel neemt Alicia Schrikker de lezer mee op haar zoektocht naar ervaringen van mensen voor wie kolonialisme een alledaagse realiteit was. In de archieven in Jakarta stuit ze op kleine verhalen die draaien om grote thema’s. Met scherp oog voor detail legt ze de maatschappelijke verhoudingen aan de rafelranden van de koloniale wereld bloot. Zoals in het verhaal van Tapan en Tsjanga, twee jongetjes van nog geen tien jaar oud, die ontvoerd werden om als slaaf verkocht te worden. Of in dat van postbode Oesman, die zes maanden gevangenzat omdat hij een pakketje verkeerd bezorgde. En dacht de Nederlandse opzichter in strafkamp Boven-Digoel werkelijk dat hij antikoloniaal idealisme kon bestrijden door politieke gevangenen vlinders te laten vangen? De verborgen verhalen brengen de ongemakkelijke geschiedenissen van kolonialisme in beeld, waar goed en kwaad soms volstrekt door elkaar heen lopen en soms zonneklaar zijn.
Slaven en vrijen onder de Nederlandse wet
Carl Haarnack bezorgde een nieuwe, aangepaste editie in prachtig eigentijds Nederlands van het boek dat in 1854 Nederland wakker schudde. Het felle en voor Nederlandse begrippen onconventionele Slaven en vrijen onder de Nederlandse wet van de parlementariër Wolter Robert van Hoëvell uit 1854 is ruim zes jaar voor Max Havelaar het boek waarmee het Nederlandse publiek werd doordrongen van de noodzaak de slavernij af te schaffen. Verhalen, ooggetuigenverslagen, wetenschappelijke publicaties, overheidsrapporten en reglementen over de omgang met tot slaaf gemaakten smeedde Van Hoëvell aaneen tot een meeslepend geheel. Niet alleen liet hij zien welke wrede praktijken in Suriname bestonden, de grootste schandvlek was in zijn ogen dat deze praktijken het gevolg waren van Nederlandse wetten en in stand gehouden werden door de Nederlandse overheid. Slaven en vrijen onder de Nederlandse wet werd meer dan 150 jaar vergeten. In de huidige discussie over het institutionele racisme en de verwerking van het koloniale verleden mag het boek echter niet ontbreken. Het bevat niet alleen een schat aan informatie over de slavernij in de negentiende eeuw, maar is door zijn uitgesproken stellingname met betrekking tot de houding van de overheid uiterst actueel.
De auteurs
Karwan Fatah-Black is universitair docent koloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Eerder schreef hij Eigendomsstrijd (2018) en werkte hij mee aan de Wereldgeschiedenis van Nederland. Fatah-Black was lid van de denktank die betrokken is bij de grote tentoonstelling Slavernij in het Rijksmuseum. Op 1 juli 2020 hield hij de jaarlijkse Keti Koti Lezing.
Slavernij en beschaving Kleine geschiedenis van een paradox van Karwan Fatah-Black verscheen bij Ambo Anthos uitgevers (ISBN: 9789026355028), kent 192 pagina’s en is verkrijgbaar voor 20,99 euro.
Alicia Schrikker is universitair hoofddocent algemene geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Haar onderzoek richt zich op de geschiedenis van koloniale samenlevingen in Azië van de achttiende tot de twintigste eeuw en ze publiceert over uiteenlopende onderwerpen als natuurrampen, koloniale cultuur en slavernij.
Het boek De Vlinders van Boven-Digoel van Alicia Schrikker is een uitgave van Prometheus (ISBN: 9789044638394), omvat 328 pagina’s en is verkrijgbaar voor 25 euro.
Carl Haarnack is oprichter van Buku – Bibliotheca Surinamica, een collectie van zeldzame boeken en prenten over Suriname. Haarnack schrijft regelmatig voor het tijdschrift Parbode en zijn website buku.nl over de geschiedenis van Suriname, koloniaal erfgoed en oude boeken.
Slaven en vrijen onder de Nederlandse wet van Wolter Robert van Hoëvell is bezorgd door Carl Haarnack en uitgebracht door Uitgeverij van Gennep (ISBN: 9789461644794), heeft 296 pagina’s en is verkrijgbaar voor 19,99 euro.
