Chinese erfgoedcollecties gedigitaliseerd in Pagode-Europeana-China project
De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) nam onlangs als Associated Partner deel aan het Pagode-Europeana-China project. Het project. Hierdoor zijn nu bijna tweehonderd aan China gerelateerde items uit de Bijzondere Collecties van de UBL beschikbaar via het Europeana platform. De UBL was de enige bibliotheek die deelnam aan het project. De selectie van objecten geeft een unieke kijk op het Chinese erfgoed in Europa en de culturele interactie tussen Europa en China in de afgelopen eeuwen.
Bijdrage van de UBL aan het Pagode project
Onder de objecten uit de Leidse Chinese collecties die beschikbaar werden gemaakt Europeana zijn gedrukte werken, brieven, manuscripten, schilderijen en partituren. Een belangrijk doel in het selectieproces was het onder de aandacht brengen van de interactie tussen China en het Westen. Een werk dat de belangrijke rol illustreert die westerse zendelingen hadden bij de overdracht van kennis en cultuur tussen China en het Westen is bijvoorbeeld de 1705 gedateerde katholieke catechismus geschreven door de Augustijn Tomás Ortiz. Een ander doel was om de Chinese materiële cultuur over het voetlicht te brengen. De serie houten drukblokken die gebruikt werden om Chinese gebeden, religieuze of morele boeken en ander geestelijk materiaal af te drukken zijn hiervan een goed voorbeeld. Een selectie uit de Leidse Van Gulik-collectie van partituren voor luit geeft een Chinees tintje aan de verzameling muziek-gerelateerde documenten die al digitaal beschikbaar op het Europeana platform.
Een belangrijk deel van de Leidse digitaliseringsinspanning was gericht op items uit de Leidse collectie Kaarten en Atlassen gerelateerd aan China. Deze omvatten overzichtskaarten van het Chinese rijk, provinciale kaarten (grotendeels gebaseerd op topografische verkenning van Kangxi-Jezuïeten), stadsplattegronden, zeekaarten en routekaarten, die de vele verschillende gezichten van China onthullen. Ook een van de oudste westerse kaarten van China werd gedigitaliseerd. Het betreft een blad uit de Mercator-Hondius-atlas, voor het eerst gepubliceerd in 1606 in Amsterdam.
-
Partituren voor luit, met de hand gekopieerd door Robert van Gulik. -
Houten drukblok dat gebruikt werd om Chinese gebeden, religieuze of morele boeken en ander geestelijk materiaal af te drukken. -
Katholieke catechismus geschreven door de Augustijn Tomás Ortiz (1705). -
Kaart van China uit de Mercator-Hondius-atlas. -
Jean Baptiste Bourguignon d'Anville (1697-1782) gebruikte kaarten van Jezuitische zendelingen, die in 1708-1716 opdracht kregen van de Keiser om het land in kaart te brengen. -
Franse kaart, gebaseerd op een Chinese kaart, gekopieerd door Jesuiet Matteo Ricci en in 1590 naar Rome gebracht.
Het Pagode project
Pagode is een innovatief project dat mede werd gefinancierd door de Europese Unie in het kader van het Connecting Europe Facility Programme. Het project werd in april 2020 door het consortium gestart om culturele instellingen en andere publieke en private partners te ondersteunen in het toegankelijker en zichtbaarder te maken van Chinees erfgoed in Europese collecties. Intussen zijn ongeveer 10.000 objecten gedigitaliseerd en digitaal beschikbaar gesteld via het Europeana-platform en is de metadata van nog eens 20.000 objecten die al deel van de digitale Europeana-collectie bijgewerkt om de zoekresultaten en gebruikerservaring op het platform te verbeteren. Alle objecten uit de UBL-collecties die in Europeana beschikbaar zijn, zijn ook beschikbaar gesteld in de Leidse Digitale Collecties.
“We werkten met een internationaal team uit België, Finland, Duitsland, Griekenland, Zwitserland, Polen, Slovenië en Nederland. We zijn allemaal de uitdaging aangegaan om ondanks tegenslagen door het coronavirus het Pagode project af te ronden. Het was echt een Europese inspanning om delen van deze Chinese erfgoedcollecties in Europa zichtbaarder en toegankelijker te maken.”
- Marc Gilbert, conservator Chinese collecties
Chinese bijzondere collecties in Leiden
De Chinese Bijzondere Collecties van de UBL bevatten diverse documenten en objecten uit en gerelateerd aan China. Het zwaartepunt van de collectie is de privébibliotheek van de Nederlandse diplomaat, sinoloog en schrijver van detectiveromans Robert Hans van Gulik (1910-1967). De collecties bevatten veel documentatie over de interactie tussen China en het Westen, waaronder persoonlijke archieven en boekencollecties van negentiende-eeuwse Nederlandse tolken, en Chinese protestantse werken geschreven vóór 1855. De Go Collection, de privébibliotheek van een Chinese zakenman in Nederlands-Indië, is een zeldzaam voorbeeld van een Chinese privébibliotheek die volledig bewaard is gebleven. Een voorbeeld van moderne Chinese literatuur in de collecties is de internationaal unieke collectie onofficiële poëzietijdschriften uit de Volksrepubliek China, die momenteel digitaal toegankelijk wordt gemaakt.