Alumni schenken zeldzame Leidse juridische disputaties

Gepubliceerd op 21 januari 2016

Op 13 januari heeft decaan Rick Lawson namens de Rechtenfaculteit een convoluut met zeldzame disputaties aan rector magnificus Carel Stolker aangeboden. Het convoluut is een cadeau van de Rechtenfaculteit ter gelegenheid van het 88e lustrum van de Universiteit Leiden.

De schenking betreft een verzameling van 74 gedrukte disputaties die door Leidse rechtenstudenten zijn gehouden in de vroegste beginjaren van de universiteit, tussen 1596 en 1604. Geen van de disputaties was aanwezig in de Universiteitsbibliotheek of zelfs maar in Nederland. Van drie waren er in de hele wereld geen exemplaren bekend.

Alumni

De verzameling van disputaties is samengebonden in een ‘convoluut’.
Dit convoluut werd aangeboden door
een antiquair uit Barcelona en kon na
een tip aan de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek net op tijd worden bemachtigd. “Het boek lag al op de Book Fair in Boston”, aldus Anton van der Lem (conservator oude drukken UB), “en het was een kwestie van tijd voor het geval dat een vermogende Amerikaan het aan Harvard zou willen schenken”. Door tussenkomst van decaan Lawson is de aanschaf mogelijk gemaakt door de alumni van de Juridische Faculteit.

Disputeren

Tot en met de achttiende eeuw was disputeren
een integraal onderdeel van het juridisch
onderwijs. Studenten verdedigden bij
een disputatiojuridische teksten onder leiding
van een hoogleraar tegen de opposities van
andere studenten. Die juridische teksten –
ook disputatiogeheten – geven dus veel inzicht
in het rechtenonderwijs van die dagen. Volgens
Margreet Ahsmann, bijzonder hoogleraar
Rechtspleging, zou je disputeren aan de hand
van disputaties “vaardighedenonderwijs avant
la lettre” kunnen noemen.

Catalogus

Het convoluut is in de catalogus van de UB te
vinden onder de signatuur 21179 F 15. Na de
aanbieding aan de rector zal het worden
gedigitaliseerd. Het proefschrift van M.
Ahsmann, Collegia en Colleges (diss. Leiden),
Groningen 1990, en eveneens vertaald in
het Duits, bevat achtergronden over het
disputeren in Leiden.