Online tentoonstelling Borderlands – Ukraine in historical maps
De oorlog tegen Oekraïne begon niet in februari 2022, maar in het voorjaar van 2014 toen Rusland plotseling de Krim annexeerde en separatistische milities in de Donbas steunde. Vorig jaar deed president Poetin een oproep voor een herstel van de geopolitieke en spirituele drie-eenheid van Groot-Russen, Wit-Russen en Klein-Russen (Oekraïners). Maar nu worden de Russische troepen geconfronteerd met massale tegenstand van Oekraïnse soldaten en burgers. Moskou pleit daarom voor een ‘denazificatie van de Oekraïense natie.’ Deze online tentoonstelling Borderlands – Ukraine in historical maps is bedoeld om enig licht te werpen op de historische achtergronden van de huidige oorlog van Rusland tegen Oekraïne.
De online tentoonstelling laat zien dat de huidige republiek Oekraïne, of grote delen daarvan, afgezien van het Russische rijk, eeuwenlang onderdeel uitmaakten van andere rijken, waaronder het Mongoolse rijk, het Pools-Litouwse Gemenebest, het Ottomaanse rijk en het Habsburgse rijk. Bovendien was Oekraïne een zeer vruchtbaar maar bevochten ‘grensgebied’ tussen bos en steppe, tussen Pools katholicisme en Tataarse islam en een bijzondere natie tussen oost en west. Daarom tonen wij ook kaarten die gerelateerd zijn aan ‘voorlopers’ van een onafhankelijk Oekraïne, zoals het middeleeuwse Kievse rijk, het orthodoxe Kozakken-Hetmanaat van de zestiende tot achttiende eeuw en de Oekraïense Volksrepubliek tussen 1918 en 1920.
Historicus Harrie Teunissen en kaartconservator Martijn Storms selecteerden dertig van de ongeveer 600 kaarten en plattegronden van Oekraïne, van de zestiende tot de eenentwintigste eeuw, die deel uitmaken van de Collectie Bodel Nijenhuis en de Collectie Steegh/Teunissen in de Universitaire Bibliotheken Leiden. Met dank aan Andrii Mishkovskyi is deze tentoonstelling ook beschikbaar in het Oekraïens. Omdat de tentoonstelling slechts een topje van de ijsberg van kaarten over de geschiedenis van Oekraïne kan laten zien, hopen we dat het studenten en wetenschappers inspireert om deze kaartcollecties te gebruiken voor verder onderzoek. Er is nog veel meer te ontdekken.
-
Oekraïne als land van Kozakken door Joahnn Baptist Homann, ca. 1702-1720 -
De Russische keizerin Catharina de Grote tegenover de Ottomaanse sultan Abdul-Hamid, 1788 -
Stadsplattegrond van Kyiv, 1871 -
Het verdrag van Brest-Litovsk, 1918 -
Netwerk van gasdistributie in Sovjetrepubliek Oekraïne, ca. 1967